🛡️ Asosiy maqsadi:
-
Ma'lumotlaringizni hackerlar, viruslar, va boshqa zararli tahdidlardan himoya qilish.
-
Internet va tizimlar orqali sodir bo‘ladigan hujumlarga qarshi kurashish.
🧰 Cybersecurity asoslari va texnologiyalari:
1. Networking (Tarmoq asoslari) 🌐
-
Kompyuterlar bir-biri bilan qanday bog‘lanishini tushunish. IP-manzillar, DNS, TCP/IP kabi asosiy
tushunchalarni bilish muhim.
2. Linux operatsion tizimi 🐧
-
Ko‘plab xavfsizlik tizimlari Linux’da ishlaydi. Terminal buyruqlari bilan ishlashni bilish kerak.
3. Python 🐍
-
Kichik xavfsizlik dasturlarini yaratish, tarmoqni skanerlash, fayllarni tahlil qilish uchun foydalaniladi.
4. Bash scripting 💻
-
Avtomatlashtirish uchun Linux buyruqlari yordamida skriptlar yozish.
5. Asboblar (Tools):
-
Wireshark 🕷️ – tarmoqdagi ma'lumot oqimini tahlil qiladi.
-
Metasploit 💣 – tizimdagi zaifliklarni aniqlash va testlash.
-
Nmap 📡 – tarmoqdagi qurilmalarni skanerlash.
⚔️ Cybersecurity yo‘nalishlari:
1. Ethical Hacking / Penetration Testing 🧑💻
-
Kompaniyalar tizimlarini buzishga urinish orqali zaifliklarni topish (ruxsat bilan).
2. Network Security 🔐
-
Tarmoqlarni tahdidlardan himoya qilish.
3. Application Security 📱
-
Ilovalardagi xatoliklarni aniqlash va ularni tuzatish.
4. Incident Response 🚨
-
Hujumlar yuz berganida tezkor javob berish, tahlil qilish va tiklash.
5. Digital Forensics 🕵️
-
Jinoyatdan so‘ng, tizimdagi izlarni tahlil qilish va dalillarni to‘plash.
🧠 Kimlar uchun mos?
-
Mantiqiy fikrlaydigan, sinov qilishni, sirlarni topishni yoqtiradiganlar uchun.
-
O‘z kompyuterini xavfsiz holatda boshqara oladigan va boshqalarga yordam berishni istaydiganlar uchun.
📘 O‘rganishni nimadan boshlash kerak?
-
Kompyuter va internet asoslarini mustahkamlash.
-
Tarmoq asoslari va IP-manzillarni o‘rganish.
-
Linux bilan ishlashni o‘rganish (Ubuntu, Kali Linux).
-
Python yoki Bash’da dasturlashga kirishish.
-
Oddiy xavfsizlik testlarini bajarish (Kali Linux orqali).
🧩 Maslahatlar:
-
Har kuni yangi narsani o‘rganishga harakat qiling.
-
Hack The Box va TryHackMe kabi saytlarda mashqlar bajaring.
-
O‘zingizga kichik loyiha yarating: masalan, parol yaratish, antivirus yoki firewall modeli.
Kiberxavfsizlik bu zamonaviy dunyoda eng kerakli va hurmatli sohalardan biri. Bu soha nafaqat yaxshi
daromad keltiradi, balki odamlarni va kompaniyalarni real tahdidlardan himoya qiladi!